امارات قضایی در فقه امامیه و حقوق ایران

ادله اثبات دعوی، در فرآیند دادرسی نقش اساسی دارد. روند صحیح و قانونی اثبات، از خصوصیات دادرسی عادلانه می باشد. یکی از راه های قانونی جهت اثبات دعوا ،اماره قضایی است. که به دلیل پیشرفت علوم، جایگاه و اعتبار خاصی در میان سایر ادله اثبات دعوی دارد، و با دلایل شرعی مورد تایید شارع قرار گرفته است. اماره قضایی که ریشه ی اروپایی دارد دلیل غیر مستقیم است زیرا قاضی براساس امر معلوم، امر مجهول را کشف می کند و این امارات دارای منشاء خاص از جمله ظنون دادرسان، اوضاع و احوال و عرف و عادت می باشد، مصادیق امارات قضایی به هیچ وجه قابل شمارش و محصور نمی باشد اما مهمترین مصادیق، کارشناسی، تحقیق محل، معاینه محل و دلایل علمی جدید می باشد و ارزش و اعتبار این دلیل، به نظر دادرس واگذار شده است که در دعاوی حق الناس قابل استناد می-باشد، و در هنگام تعارض اماره قضایی با سایر ادله ی اثبات دعوا، بجز سند رسمی و اقرار توان مقابله با سایر ادله را دارد.